۱۵۰ میلیون دیابتی در جهان زندگی می‌كنند كه كشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست و تقریبا ۵/۱ میلیون نفر جمعیت كشور ما به این عارضه مبتلا هستند كه با توجه به شیوع بالای این بیماری در كشور، شاهد عوارض مختلفی از این بیماری از جمله مشكلات حاصله پس از اعمال جراحی هستیم.
دكتر مجید حاجی فرجی، فوق‌تخصص تغذیه بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی و پژوهشگر انستیتو تحقیقات تغذیه كشور در گفتگو با «جام‌جم»، در این خصوص می‌گوید: پس از انجام اعمال جراحی، در افراد دیابتیك شرایط ویژه‌ای حاصل می‌شود كه در سایر افراد به این شدت صورت نمی‌گیرد، ولی آنچه مهم است این است كه متابولیسم بدن بر اساس نیاز روزانه و فعالیت روزانه‌شان تنظیم شود.
آنچه در بیماران دیابتی بسیار مهم است، نقش و كنترل قندخون است كه آنها را با مشكلات مواجه می‌سازد. به همین دلیل اغلب سعی می‌شود قبل از عمل جراحی كنترل قند صورت گیرد و پس از جراحی نیز از طریق دریافت پروتئین كافی (در صورتی كه فرد دچار اختلالات كلیوی نباشد) ترمیم بافت‌ها و بهبود زخم‌ها صورت می‌گیرد كه این روش نقش بسزایی در كاهش طول مدت بستری در بیمارستان را به همراه خواهد داشت.
به گفته این فوق‌تخصص تغذیه، اگر جراحی در دیابتی‌های نوع دو، به صورت اورژانس نباشد، بهتر آن است كه اعمال جراحی، چند روزی جهت كنترل میزان قند خون، تاخیر داشته باشد و با تحت نظر بودن در بیمارستان، رژیم قرص‌های خوراكی ضددیابت به انسولین تبدیل شود تا میزان قند خون وی دارای ثبات شود.
در قطع عضو افراد دیابتی، وضعیت تغذیه آنها تغییر بخصوصی ندارد و معمولا محاسبه كالری مورد نیاز بدن بر اساس كسر درصد عضو قطع شده صورت می‌گیرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه با اظهار این مطلب خاطرنشان می‌كند: از آنجا كه در ساعات و روزهای اولیه فرد باید ترمیم سلولی و بافتی داشته باشد، از رژیم‌هایی با كالری كافی و پرپروتئین استفاده می‌شود كه اگر بیمار دچار اختلالات كلیوی باشد، نحوه تغذیه وی تغییر می‌كند و پزشك با توجه به شاخص‌های خونی، سرمی و ادراری، كنترل و نحوه تغذیه را انجام می‌دهد.
دكتر حاجی فرجی در ادامه می‌افزاید: معمولا پس از انجام اعمال جراحی، میزان ویتامین‌های A،D،K و روی در بدن كاهش می‌یابند كه نیاز است از طریق مكمل‌ها، این ویتامین‌ها دریافت شوند و پس از گذشت چند ماه این تغذیه جهت جلوگیری از چاقی كاهش یافته و میزان كالری دریافت شده پایین آمده و میزان دریافت پروتئین به یك یا ۲/۱ گرم در روز می‌رسد.
این متخصص تغذیه با اشاره به این مطلب عنوان می‌كند: مثلا افرادی كه پیوند لوزالمعده (پانكراس) انجام داده‌اند، بایستی تغذیه خود را با مایعات زلال (آبمیوه، چای و شیر) شروع كرده و بلافاصله پس از آن، رژیم پرپروتئین به آنها داده می‌شود كه در صورت عدم كفایت آن، از طریق لوله یا سوند، مقدار كالری و پروتئین مورد نیاز به بدن رسانده می‌شود.
گفتنی است، پروتئین مورد نیاز بدن این اشخاص بر اساس كیلوگرم وزن خشك (وزن بدن بدون در نظر گرفتن مایعات) آنها محاسبه می‌شود. این پژوهشگر انستیتو تحقیقات تغذیه كشور، كربوهیدارت‌هایی كه در این زمان به افراد داده می‌شود را ۵۰ درصد بیان كرده و می‌گوید: بیشتر سعی می‌شود در این مدت از كربوهیدرات‌های مركب و نشاسته‌ای استفاده شود تا قندهای ساده؛ بنابراین سعی در افزایش میان‌وعده‌های كم‌كالری می‌شود و در این میان اسیدهای چرب ضروری غیراشباع (روغن كبد ماهی، روغن گیاهی زیتون و كلزا) در روند بهبود بیمار بسیار موثر است.
«بهتر است این افراد روزانه از ۳۰ تا ۴۰ سی‌سی مایعات استفاده كنند و میزان دریافت سدیم آنها به كمتر از ۲۴۰۰ میلی‌گرم محدود شود»
دكتر حاجی فرجی با بیان این مطلب در ادامه می‌افزاید: از آنجا كه بسیاری از افراد، به نمك موجود در سبزیجات توجهی ندارند و دائما از گوشت‌های فرآوری شده (كنسرو تن، سوسیس، كالباس و...) استفاده می‌كنند، میزان سدیم بالایی را خواهند داشت. در این حین افراد دچار عوارض كلیوی، باید میزان مصرف نمك خود را به زیر ۲۰۰۰میلی‌گرم در روز برسانند.
● دیابت و جراحی‌های قلب و گوارش
در جراحی‌های قلبی عروقی یا گوارشی، فرد دیابتی قادر به دریافت غذای كافی از طریق دهان نخواهد بود، لذا با رژیم نرم و مایع (سوپ‌های نرم، مایعات) مقدار كالری و پروتئین محاسبه شده از طریق سوند وارد معده یا روده می‌شود كه بهتر است جهت كاهش عوارض گوارش، این دریافت از طریق روده صورت بگیرد.
به گفته وی، همچنین ویتامین‌هایA وK نیز معمولا از طریق مواد غذایی برگ سبز و ویتامینD به‌طور مكمل دریافت می‌شوند و اغلب سعی می‌شود از پوره‌های كم‌فیبر استفاده شود و حتی‌المقدور از میوه‌های خام و سرخ‌كردنی‌ها پرهیز شود.
دكتر مجید حاجی فرجی، فوق‌تخصص تغذیه بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی و پژوهشگر انستیتو تحقیقات تغذیه كشور در گفتگو با «جام‌جم»، در این خصوص می‌گوید: پس از انجام اعمال جراحی، در افراد دیابتیك شرایط ویژه‌ای حاصل می‌شود كه در سایر افراد به این شدت صورت نمی‌گیرد، ولی آنچه مهم است این است كه متابولیسم بدن بر اساس نیاز روزانه و فعالیت روزانه‌شان تنظیم شود.
آنچه در بیماران دیابتی بسیار مهم است، نقش و كنترل قندخون است كه آنها را با مشكلات مواجه می‌سازد. به همین دلیل اغلب سعی می‌شود قبل از عمل جراحی كنترل قند صورت گیرد و پس از جراحی نیز از طریق دریافت پروتئین كافی (در صورتی كه فرد دچار اختلالات كلیوی نباشد) ترمیم بافت‌ها و بهبود زخم‌ها صورت می‌گیرد كه این روش نقش بسزایی در كاهش طول مدت بستری در بیمارستان را به همراه خواهد داشت.
به گفته این فوق‌تخصص تغذیه، اگر جراحی در دیابتی‌های نوع دو، به صورت اورژانس نباشد، بهتر آن است كه اعمال جراحی، چند روزی جهت كنترل میزان قند خون، تاخیر داشته باشد و با تحت نظر بودن در بیمارستان، رژیم قرص‌های خوراكی ضددیابت به انسولین تبدیل شود تا میزان قند خون وی دارای ثبات شود.
در قطع عضو افراد دیابتی، وضعیت تغذیه آنها تغییر بخصوصی ندارد و معمولا محاسبه كالری مورد نیاز بدن بر اساس كسر درصد عضو قطع شده صورت می‌گیرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه با اظهار این مطلب خاطرنشان می‌كند: از آنجا كه در ساعات و روزهای اولیه فرد باید ترمیم سلولی و بافتی داشته باشد، از رژیم‌هایی با كالری كافی و پرپروتئین استفاده می‌شود كه اگر بیمار دچار اختلالات كلیوی باشد، نحوه تغذیه وی تغییر می‌كند و پزشك با توجه به شاخص‌های خونی، سرمی و ادراری، كنترل و نحوه تغذیه را انجام می‌دهد.
دكتر حاجی فرجی در ادامه می‌افزاید: معمولا پس از انجام اعمال جراحی، میزان ویتامین‌های A،D،K و روی در بدن كاهش می‌یابند كه نیاز است از طریق مكمل‌ها، این ویتامین‌ها دریافت شوند و پس از گذشت چند ماه این تغذیه جهت جلوگیری از چاقی كاهش یافته و میزان كالری دریافت شده پایین آمده و میزان دریافت پروتئین به یك یا ۲/۱ گرم در روز می‌رسد.
این متخصص تغذیه با اشاره به این مطلب عنوان می‌كند: مثلا افرادی كه پیوند لوزالمعده (پانكراس) انجام داده‌اند، بایستی تغذیه خود را با مایعات زلال (آبمیوه، چای و شیر) شروع كرده و بلافاصله پس از آن، رژیم پرپروتئین به آنها داده می‌شود كه در صورت عدم كفایت آن، از طریق لوله یا سوند، مقدار كالری و پروتئین مورد نیاز به بدن رسانده می‌شود.
گفتنی است، پروتئین مورد نیاز بدن این اشخاص بر اساس كیلوگرم وزن خشك (وزن بدن بدون در نظر گرفتن مایعات) آنها محاسبه می‌شود. این پژوهشگر انستیتو تحقیقات تغذیه كشور، كربوهیدارت‌هایی كه در این زمان به افراد داده می‌شود را ۵۰ درصد بیان كرده و می‌گوید: بیشتر سعی می‌شود در این مدت از كربوهیدرات‌های مركب و نشاسته‌ای استفاده شود تا قندهای ساده؛ بنابراین سعی در افزایش میان‌وعده‌های كم‌كالری می‌شود و در این میان اسیدهای چرب ضروری غیراشباع (روغن كبد ماهی، روغن گیاهی زیتون و كلزا) در روند بهبود بیمار بسیار موثر است.
«بهتر است این افراد روزانه از ۳۰ تا ۴۰ سی‌سی مایعات استفاده كنند و میزان دریافت سدیم آنها به كمتر از ۲۴۰۰ میلی‌گرم محدود شود»
دكتر حاجی فرجی با بیان این مطلب در ادامه می‌افزاید: از آنجا كه بسیاری از افراد، به نمك موجود در سبزیجات توجهی ندارند و دائما از گوشت‌های فرآوری شده (كنسرو تن، سوسیس، كالباس و...) استفاده می‌كنند، میزان سدیم بالایی را خواهند داشت. در این حین افراد دچار عوارض كلیوی، باید میزان مصرف نمك خود را به زیر ۲۰۰۰میلی‌گرم در روز برسانند.
● دیابت و جراحی‌های قلب و گوارش
در جراحی‌های قلبی عروقی یا گوارشی، فرد دیابتی قادر به دریافت غذای كافی از طریق دهان نخواهد بود، لذا با رژیم نرم و مایع (سوپ‌های نرم، مایعات) مقدار كالری و پروتئین محاسبه شده از طریق سوند وارد معده یا روده می‌شود كه بهتر است جهت كاهش عوارض گوارش، این دریافت از طریق روده صورت بگیرد.
به گفته وی، همچنین ویتامین‌هایA وK نیز معمولا از طریق مواد غذایی برگ سبز و ویتامینD به‌طور مكمل دریافت می‌شوند و اغلب سعی می‌شود از پوره‌های كم‌فیبر استفاده شود و حتی‌المقدور از میوه‌های خام و سرخ‌كردنی‌ها پرهیز شود.
جام جم آنلاین
|