نقش تغذیه در سلامت چشم

هر آنچه که برای سلامتی بدن شما مفید است به همان مقدار بر بینایی اثر گذار است.مکمل هایی که بر روی بینایی موثر می باشند عبارتند از:

-ویتامین A یا بتا کاروتن:

ویتامین A آنتی اکسیدانی است که با خنثی کردن رادیکالهای آزاد مانع اثر مخرب آنها بر سلولهای بدن می شود.این ویتامین محلول در چربی می باشد و به عملکرد درست مغز،سلامتی چشم وپوست کمک می کند. ویتامین Aبرای دید در شب،در معرض قرار گرفتن در برابر حرارت،نور چشمک زن مهتابی و مانیتور تلویزیون و کامپیوتر مصرف می شود.

آنتی اکسیدان موجود در ویتامین A خطر ابتلا به بعضی از بیماریهای چشم مانند کاتاراکت ، شب کوری و دژنراسیون ماکولا را کاهش میدهد.کمبود ویتامین A میتواند باعث خشکی چشم،زخمهای قرنیه و تورم پلک ها شود.در ساختمان آناتومی قرنیه و شبکیه ویتامین A وجود دارد.

منابع غذایی سرشار از ویتامین A هویج ،برکلی ،گیاهان برگ سبز،اسفناج،فلفل سبز، کلم ،کدو،فلفل دلمه ای قرمز ،جگر، سیب زمینی شیرین ،روغن کبد ماهی ،کره،پرتقال،انبه و طالبی می باشند.

نیکوتین موجود در سیگار و همچنین الکل باعث از بین رفتن ویتامین A می شود.پس افراد سیگاری و الکلی باید ویتامین A بیشتری دریافت کنند.

میزان لازم ویتامین A برای بدن در مردان بالاتر از 11سال1000 RE(Retinal Equivalent)و در زنان بالاتر از 11سال800 RE می باشد.

مصرف ویتامین A در مقادیر بالا میتواند مسمومیت ایجاد کند که علائم آن عبارتند ار :سردرد،سرگیجه،تاری دید،درد مفاصل ،خشکی لبها و پوست و ریزش زیاد مو.
-روی:

روی به جذب ویتامین A کمک می کند.و مطالعات نشان می دهد که روی چشم را در برابردژنراسیون ماکولا و شبکوری محافظت می کند. منابع سرشار از روی گوشت،جگر،غلات سبوس دار، محصولات سویا،لوبیای خشک،تخم مرغ،پنیر، حبوبات و سبزیجات سبز تیره و زرد تیره است

-ویتامینهای گروه ب:

ویتامین های این گروه در ساختمان آناتومی ماکولاو کونژ وجود دارند.

*ویتامین B1 یا تیامین:این ویتامین علاوه بر افزایش عملکرد مغز می تواند نقش محافظت کننده برروی ماهیچه های چشم داشته باشد. مواد غذایی دارای تیامین مخمر آبخو،غلات غنی شده و غلات سبوس دار می باشند.

* ویتامین2 B یا ریبو فلاوین:این ویتامین حساسیت چشم نسبت به نور را تنظیم می کند و همچنین در انتشار مواد مغذی به عدسی موثر است.کمبود این ویتامین باعث حساسیت بیش از حد به نور و خستگی و سوزش چشم می شود و ودر هنگام مهتاب چشمها به درستی نمی بیند.در بیماری کاتاراکت(آب مروارید )کمبود ویتامین2 B مشاهده می شود. از نشانه های کمبود ویتامین2 B واسکولاریزاسیون قرنیه است.

مواد غذایی دارای این ویتامین براکلی،اسفناج،قارچ،گیاهان برگ سبز،جوانه گندم،غلات و آسپاراگوس می باشند.

* ویتامین12 B یا سیانوکوبالامین:کمبود ویتامین B12 در بیماران مبتلا به آب مروارید و آب سیاه(گلوکوم)دیده می شود.

ویتامینهای گروه ب علاوه بر مواد غذایی ذکر شده در گوشت،تخم مرغ و مغزجات نیز یافت می شود.

-ویتامینc:

وجود ویتامینc برای گردش خون در چشم لازم است.همچنین در ساختمان عدسی مقدار زیادی ویتامینc وجو دارد و این ویتامین در عملکرد لنز موثر است.

همچنین مقدار کافی این ویتامین خطر ابتلا به کاتارکت را کم می کند و با کاهش فشار چشم مانع گلوکوم می شود.

برای موثر واقع شدن ویتامینc وجود اسید اسکوربیک و بیو فلاونوئیدها لازم است.میزان نیاز به ویتامین ث 60 میلی گرم در روز است. منابع غذایی سرشار از ویتامینc فلفل دلمه ای قرمز و سبز،گوجه،کلم،کلم بروکلی،توت فرنگی،هندوانه،پرتقال،طالبی،گریپ فروت،انبه وتمشک می باشند.استعمال دخانیات و الکل ویتامینc را از بین می برد و افراد سیگاری و الکلی و مبتلایان دیابتی باید مقادیر بیشتری ویتامین c مصرف کنند.

گرما و نور نیز سبب کاهش ویتامین c موجود در مواد غذایی می شود.

-ویتامینE:

ویتامین E در پیشگیری از کاتاراکت و دژنراسیون ماکولا نقش دارد.مقدار ویتامین E مورد نیاز بالاتر از 11سال10 میلی گرم و در در زنان بالاتر از 11سال 8 میلی گرم است. .بهترین منبع ویتامین E آجیل ها مانند بادام،بادام زمینی، فندق،تخمه آفتابگردان میباشد.از بین میوه ها انبه دارای ویتامین E است .

دریافت کافی ویتامین A ،ویتامینc، ویتامینE خطر آب مروارید و دژنراسیون ماکولا را کاهش می دهد.
- کلسیم:

کلسیم در ساختمان اسکلرا وجود دارد. زمانی که مقدار کلسیم در چشم به اندازه کافی باشد مردمک به شکل طبیعی در می آید.سطح بالای کلسیم مایع درون چشم را دهیدره می کند و مردمک کوچکتر می شود و باعث تشدید گلوکوم و تخریب شبکیه می شود. و مقدار کلسیم در چشم در افرادی که دچار نزدیک بینی هستند کم می باشد.

-اسیدهای چرب ضروری:

اسیدهای چرب ضروری بخصوص امگا3و6 در تکامل بینایی نوزادان نقش دارد و کمبود طولانی مدت این مواد سبب کاهش دید،تخریب شبکیه و ماکولا می شود.بهترین منبع امگا3ماهی است و مصرف 2بار در هفته آن توصیه می شود.

روغن دانه کتان نیز برای درمان خشکی چشم مفید است.

-کرومیوم:

در عملکرد ماهیچه های سیلیاری نقش دارد.

-سلنیوم:

کمبود سلنیوم می تواند باعث دژنراسیون ماکولا شود.
-لوتئین و زیگزانتین:

این دو ماده همراه با یکدیگر در سبزیجات و میوجات یافت می شود و در کاهش ریسک ابتلا به کاتارکت موثر می باشد. .سبزیجات برگ سبز بویژه اسفناج ،کلم،ذرت و میوجات نارنجی رنگ دارای لوتئین و زیگزانتین می باشند.
به منظور مراقبت از چشمهای خود توصیه های تغذیه های زیر را دنبال کنید.

1-شیوه زندگی خود را طوری تغییر دهید که فعال باشید.

2-مکمل های تغذیه ای لازم را مصرف کنید تا مطمئن شوید ریز مغذی های مورد نیاز چشم تامین شده است.

3-رژیم غذایی متناسب شامل 50 تا 60 درصد کربوهیدرات پیچیده،20تا25درصد پروتئین و 20تا25درصد چربی عمدتا چربی های غیر اشباع مانند امگا 3 می باشد.

4- گوشتهای چرب و محصولات لبنی چرب را به مقدار کم مصرف کنید و از خوردن غذاهای آماده و اسنک خوداری کنید زیرا این غذاها دارای چربی اشباع شده می باشند.

5-نوشابه،شیرینی و دیگر غذاهایی که مقدار زیادی قند قند تصفیه شده دارند مصرف نکنید.

6-رژیم غذایی خود را با انواع ویتامین ها غنی سازید تا مطمئن شوید مواد لازم برای بینایی جذب بدن می شود.

پس برای داشتن چشمی سالم باید تغذیه ای مناسب داشته باشید.

دکترپریسا میرشجاعی - پزشک تغذیه